Cień, schronienie dla zwierząt i „zielone płuca” naszej planety: jak prawidłowo sadzić drzewa.
27.06.2024
Z poradnika dowiesz się, jak przygotować glebę i drzewo do sadzenia i jak je prawidłowo posadzić.
Drzewa wytwarzają tlen i oczyszczają powietrze. Są one ważnymi siedliskami i źródłami pożywienia dla wielu organizmów oraz chronią glebę przed wysychaniem.
W szkółkach można spotkać trzy rodzaje drzew: rośliny w pojemnikach, balotach oraz drzewa z odkrytymi korzeniami.
Przy wyborze miejsca decydujące znaczenie mają jakość gleby, wielkość drzewa i średnica jego korony. Należy również zachować wymagany odstęp od granicy działki.
Po sadzeniu ważne jest obfite nawadnianie i mulczowanie gleby w okolicach drzewa.
W ogrodzie można sadzić drzewa, które są odpowiednie do jakości gleby i wielkości ogrodu. Budleja i złotokap nadają się do gleby wapiennej. Brzozy brodawkowate i klony zwyczajne rosną w suchych miejscach. Jabłoń ozdobna lub lipa drobnolistna dobrze sprawdzają się w przypadku gleby gliniastej. W dużym ogrodzie można sadzić wiśnię, kasztan lub buk. Natomiast w małym ogrodzie bardziej harmonijnie będą wyglądać robinia kulista, ozdobna wiśnia kolumnowa i drzewka z wysokim pniem. Do ogrodu przed domem szczególnie nadają się szybko rosnące drzewa.
Drzewo sadzi się poprzez wykopanie otworu w odpowiednim miejscu, umieszczenie drzewa na środku i ponowne zasypanie zagłębienia. Świeżo posadzone drzewa potrzebują również podpór, które zapewnią im oparcie. Następnie obsadzony obszar należy obficie nawodnić i zmulczować.
Otwór do posadzenia drzewa powinien być około dwukrotnie szerszy i nieco głębszy niż jego korzenie. Dzięki temu drzewo będzie miało wystarczająco dużo miejsca, aby zapuścić silne korzenie.
Drzewa należy sadzić wiosną lub jesienią. Temperatury nie są wtedy ani zbyt niskie, ani zbyt wysokie. Najlepszy czas to jednak jesień, między końcem września a początkiem października: wtedy drzewa zielone latem tracą liście i nie odparowują tak dużo wody, co sprzyja ich wzrostowi.
Oprócz swojej funkcji dekoracyjnej drzewa są ważnym elementem naszego ekosystemu:
drzewa wytwarzają tlen, oczyszczają powietrze z zanieczyszczeń i utylizują dwutlenek węgla, który w dużych ilościach jest szkodliwy dla środowiska. W związku z tym drzewa są niezbędne dla wszystkich organizmów na planecie i pomagają przeciwdziałać gwałtownym zmianom klimatycznym.
Drzewa są siedliskiem zwierząt i ptaków. Wiele gatunków tworzy tam gniazda i znajduje pożywienie i schronienie. Liście i owoce, takie jak jagody lub orzechy, są źródłem pożywienia dla dzikich zwierząt i ludzi. Pszczoły, trzmiele i inne owady odżywiają się pyłkami i nektarem kwitnących drzew.
Drzewa są dobrym źródłem zacienienia, w którym ludzie i zwierzęta mogą schronić się od słońca.
Przed rozpoczęciem sadzenia warto zastanowić się nad pożądanym gatunkiem drzewa i przyszłą lokalizacją. Dla dobrego stanu i wzrostu drzewa decydujący jest również odpowiedni czas sadzenia.
Ogólnie rzecz biorąc, w szkółkach dostępne są trzy rodzaje drzew:
Drzewa w pojemnikach: to drzewa uprawiane w ziemi doniczkowej i większych doniczkach. Są dostępne przez cały rok, a także w pełnym rozkwicie. Kupując drzewo, zwróć uwagę na jego wysoką jakość i zdrowy, drobno rozgałęziony korzeń. Niektóre drzewa są sadzone w celu sprzedaży w pojemnikach, a nie rosną w nich, co powoduje, że ich korzenie są mniejsze.
Drzewa z bryłami korzeniowymi: Są to drzewa, które są uprawiane na polu, a następnie wyjmowane są z ziemi wraz z bryłą korzeniową. System korzeniowy pozostaje stosunkowo nieuszkodzony i jest owijany jutą lub folią, która przytrzymuje ziemię. Jeśli osłona jest wykonana z juty, a nie z plastiku, należy ją zasadzić razem z drzewem. Następnie rozkłada się ona w ziemi. Większe krzewy, rośliny wiecznie zielone i drzewa iglaste są często sprzedawane w postaci balotów. Są one dostępne w sprzedaży od października do marca.
Drzewa z odkrytymi korzeniami: Drzewa te są dostarczane świeżo z pola i z nieosłoniętymi korzeniami – czyli bez ziemi. Drzewa z odkrytymi korzeniami są dostępne tylko wiosną lub jesienią, a krzewy oferowane wiosną pochodzą z chłodni. W związku z tym są one dostępne bez liści. W ofercie tej nie ma drzew iglastych i wiecznie zielonych – w przeciwnym razie mogłyby błyskawicznie wyschnąć.
Aby zaradzić zmianom klimatycznym, można zasadzić dowolne drzewo, ponieważ każde wytwarza tlen i filtruje dwutlenek węgla z powietrza. Najlepiej sadzić drzewa występujące lokalnie, które dobrze rosną w swojej okolicy i nie zużywają zbyt wielu zasobów.
Koszt sadzenia drzew jest indywidualny i składa się na niego wielu czynników. Cena drzewa, koszty pracy i późniejszej pielęgnacji drzewa lub ewentualnej poprawy gleby to tylko niektóre z nich.
Zasadniczo drzewa można sadzić wiosną lub jesienią. W tych porach roku pada więcej deszczu niż latem, drzewo otrzymuje wtedy wystarczającą ilość wilgoci i może lepiej rosnąć. Temperatura zewnętrzna również nie jest wtedy ani zbyt wysoka, ani zbyt niska. Wczesna jesień, od około końca września do początku października, jest najlepsza do sadzenia drzew. Letnie krzewy zrzuciły już wtedy swoje liście i nie parują wody. Dzięki temu mają wystarczająco dużo siły i czasu, aby zapuścić korzenie przed nadchodzącą zimą.
Zielona wskazówka
Gleba beztorfowa to zrównoważona opcja, która pozwala uniknąć ingerencji w ekosystem torfowiskowy w celu wydobycia torfu. Ponadto do ogrodu najlepiej kupować jest podłoża ze składnikami ekologicznymi. Do wyboru masz uniwersalną ziemię do kwitnących roślin lub do ziół, a także do sadzonek.
Aby drzewo czuło się dobrze w swoim nowym miejscu zamieszkania i rosło zdrowo, ważne jest zapewnienie mu odpowiednich warunków glebowych. Dlatego przed wyborem roślin należy sprawdzić glebę w ogrodzie i znaleźć roślinę odpowiednią do jej właściwości. W przeciwieństwie do mniejszych grzęd wieloletnich, późniejsze poprawienie stanu gleby pod drzewem jest trudne, a przesadzanie drzewa nie jest takie łatwe.
| Rodzaj podłoża | Rodzaje drzew |
|---|---|
| Suche podłoże |
|
| Gleba wapienna |
|
| Podłoże gliniaste |
|
Późniejszy rozmiar drzewa i średnica korony to również czynniki, które należy wziąć pod uwagę przy wyborze lokalizacji. Informacje te można uzyskać w opisie roślin lub w centrum ogrodniczym. W ten sposób można przewidzieć, ile cienia będzie rzucać roślina i jaką odległość należy zachować od domu, innych roślin lub od granicy działki. Najlepszą pozycję dla mniejszego gatunku drzewa można wyznaczyć za pomocą gałęzi lub listwy: W tym celu należy wybrać gałąź o długości odpowiadającej maksymalnej wysokości drzewa i ustawić ją pionowo. W ten sposób można sobie zwizualizować wzrost i wysokość rośliny.
Poza tym: regularne przycinanie nie zatrzyma drzewa w małym rozmiarze, lecz tylko nada mu odpowiednią formę. Dlatego w mniejszych ogrodach należy sadzić mniejsze gatunki drzew, takie jak robinia kulista, kolumnowa wiśnia ozdobna i drzewka z wysokim pniem. Przed rozpoczęciem sadzenia należy również usunąć chwasty z gleby.
Minimalny odstęp od granicy działki jest określony przepisami ustawowymi i różni się w zależności od kraju. Zasadniczo obowiązuje: im bardziej rozłożyste i wyższe drzewo, tym większa odległość od działki sąsiada. Dlatego zanim zaczniesz sadzić drzewo, zasięgnij szczegółowych informacji w swojej gminie.
Jeśli masz własną działkę, możesz na niej posadzić drzewo, przestrzegając granic działki i lokalnych przepisów. Natomiast na drogach, polach, w lasach i innych miejscach publicznych sadzenie drzew jest niedozwolone.
Praca ze sprzętem o dużej mocy sprawia przyjemność i pomaga się rozwijać. Dobrze, jeśli możesz polegać na skutecznej i bezpiecznej odzieży ochronnej. Podczas pracy z urządzeniami STIHL należy zawsze stosować środki ochrony osobistej. Szczegółowe informacje można znaleźć w instrukcji obsługi produktu. Przed pierwszym użyciem należy dokładnie zapoznać się z urządzeniem i upewnić się, że jest ono w nienagannym stanie technicznym. Na życzenie Dealera STIHL przygotuje każde urządzenie do pierwszego użycia i doradzi w kwestii odzieży ochronnej w modelach i rozmiarach. Należy jednak pamiętać, że środki ochrony osobistej nie zastępują bezpiecznej techniki pracy.
Samodzielne posadzenie drzewa owocowego nie jest takie trudne. Na przykład podczas sadzenia jabłoni należy przestrzegać kilku ważnych kroków, aby nie uszkodzić korzeni ani korony. Załóż rękawiczki i bierz się do sadzenia już teraz!
Najpierw nawodnij drzewo. W tym celu włóż do wanienki lub wiadra pełnego wody i zaczekaj, aż przestaną wydobywać się pęcherzyki powietrza. W przypadku zbyt dużych sadzonek, których nie można zanurzyć, należy je podlać, a po zasadzeniu podlać drzewo dużą ilością wody.
Zmierz otwór do zasadzenia i usuń chwasty. Dołek powinien być około dwukrotnie szerszy i nieco głębszy niż bryła korzeniowa. Dzięki temu drzewo będzie miało wystarczająco dużo miejsca, aby zapuścić silne korzenie. Wielkość i głębokość wykopu można skontrolować za pomocą drewnianej listwy. W tym celu należy użyć przecinarki do drewna (np. STIHL GTA 26) i wcześniej skrócić ją do wymaganej długości.
Jeśli nowe drzewo będzie sadzone na trawniku, należy najpierw usunąć darń. W tym celu należy usunąć trawnik w promieniu od 30 do 50 centymetrów wokół pnia (w zależności od wielkości drzewa w momencie sadzenia). Aby chronić sąsiednią powierzchnię trawnika przed wykopaną ziemią, wokół otworu należy umieścić folię lub plandekę.
Wykop otwór i połóż ziemię na folii. Nieco poluzuj krawędzie i dno otworu za pomocą grabi lub łopaty. Wymieszaj wykopaną ziemię z ziemią roślinną lub kompostem. Jest to szczególnie ważne w przypadku gleby zbyt piaszczystej lub gliniastej. Uważaj, aby nie domieszać zbyt dużej ilości ziemi roślinnej. Mieszanka ta służy drzewu jedynie jako pomoc w rozwoju, aż zacznie się ono zakorzeniać w glebie ogrodowej.
W przypadku drzew dostarczanych w pojemnikach natnij korzenie na krawędzi bryły korzeniowej ostrym nożem na głębokość około 0,5 cm. Da to drzewu impuls do wypuszczenia nowych korzeni i rozrośnięcia się w ziemi. W przeciwnym razie korzenie drzewa z pojemnika zachowują kształt korkociągu z donicy i nie są stabilne nawet po latach.
Umieść drzewo w wykopanym otworze, wyśrodkuj je i określ prawidłową głębokość sadzenia za pomocą listwy. W tym celu ułóż listwę nad otworem sadzeniowym, tak aby obrazowała przyszłą powierzchnię gleby. Bryła korzeniowa powinna znajdować się nie więcej niż 1 centymetr poniżej, a punkt szczepienia – typowe zgrubienie na dnie pnia tworzone w szkółkach –w przypadku drzewa owocowego około 10 centymetrów powyżej. W razie potrzeby uzupełnij lub usuń glebę.
Ustaw słupek podpierający. Jego położenie musi być zorientowane na pień drzewa: umieść go tuż obok bryły korzeniowej po głównej stronie nawietrznej. Następnie wyjmij drzewo i wbij słupek w ziemię w oznaczonym miejscu za pomocą wbijarki.
Głębokość wbijania zależy od wysokości nasady korony, słupek musi się kończyć 10 centymetrów poniżej głównych gałęzi – w tym miejscu należy przywiązać drzewo. Zbyt długie słupki mogą uszkodzić korę gałęzi podczas wiatru; zbyt krótkie nie zapewniają drzewu wystarczającego podparcia. W razie wątpliwości najlepiej kupić nieco dłuższe słupki i wbić je głębiej w ziemię. Jeśli nie jest to możliwe, przytnij słupek za pomocą przecinarki do drewna.
Teraz umieść drzewo na wykopu obok słupka i ustaw je prosto. W przypadku drzew owocowych należy zwrócić uwagę na tzw. miejsce szczepienia: jest to typowe zgrubienie na dnie pnia drzewa, które powstaje w szkółkach i musi pozostać nad ziemią.
Donice wykonane z naturalnych materiałów mogą pozostać w glebie, gdzie z czasem ulegną rozpadowi. Materiały i pojemniki z tworzywa sztucznego należy usunąć.
Następnie wsyp do otworu pozostałą ziemię. Od czasu do czasu potrząśnij drzewem, aby mieszanka dobrze rozprowadziła się między korzeniami. Jeśli gleba jest zbyt sucha, wypełnij otwór do sadzenia w trzech czwartych ziemią i zalej dużą ilością wody. Następnie lekko przydepcz ziemię.
Uwaga: Zbyt mocno ubita gleba nie przepuszcza powietrza i uniemożliwia oddychanie korzeniom drzew.
Zasadzone drzewo należy przymocować do podpory w celu zapewnienia mu stabilności. Aby to zrobić, owiń linę kokosową w pętle w kształcie ósemek wokół pnia drzewa i słupka (około 5 do 10 centymetrów poniżej końca słupka). Nie wiąż liny zbyt mocno od strony drzewa i przywiąż ją nieco wyżej niż na słupku. Z czasem drzewo obniży się w ziemi i lina automatycznie się wypoziomuje. Lina pozostaje na drzewie przez około 2-3 lata i z czasem samoczynnie się rozkłada.
Teraz utwórz obramowanie wokół nasypanego otworu i napełnij zagłębienie dużą ilością wody. Po wchłonięciu wody przez glebę pokryj obszar wokół drzewa warstwą wiórów rogowych, a następnie mulczem korowym. Ochroni to glebę wokół drzewa przed parowaniem i dłużej utrzyma jej wilgoć. Wiosną należy ponownie zmulczować powierzchnię.
Szczególnie w pierwszych 5-6 latach po posadzeniu gleba wokół drzewa, tzw. tarcza drzewa, powinna być otwarta lub mulczowana. Tarcza drzewa powinna być nieco większa od korony drzewa, czyli mieć promień około 50-60 cm. Następnie można pozwolić trawie rosnąć blisko pnia.
Aby posadzić drzewo w balocie, należy rozwiązać osłonę, szeroko ją rozłożyć i w miarę możliwości zdjąć. Osłony wykonane z naturalnych materiałów mogą pozostać w otworze, gdzie z czasem ulegną rozkładowi. W żadnym wypadku na pniu drzewa nie pozostawiaj żadnych sznurków ani drutów. Usuń również materiały z tworzywa sztucznego. Po zasadzeniu podstawa pnia powinna wystawać jeszcze lekko lub około jednego centymetra z ziemi.
Przed posadzeniem drzewa z odsłoniętymi korzeniami umieść je na kilka godzin w wiadrze lub wannie z wodą i poczekaj, aż korzenie się napełnią. Przed zasadzeniem odetnij zagięte lub martwe korzenie sekatorem. Pamiętaj: Roślina musi mieścić się w otworze bez wyginania się korzeni i dotykania bezpośrednio o twardą podłogę ogrodu.
Rodzaj podpory zależy od kształtu i wielkości drzewa.
Do których drzew? Do drzew z nieosłoniętymi korzeniami, mniejszych krzewów o wysokich pniach i drzew z małymi bryłami korzeniowymi (np. drzew owocowych).
Jak? Najpierw należy wbić słupek w ziemię po głównej stronie nawietrznej, a następnie posadzić drzewo. Słupek może znajdować się blisko pnia.
Do których drzew? Do drzew o niskiej koronie (młodych drzewek lub krzewów piennych), drzew wielopędowych i iglastych.
Jak? Umieścić słupek od strony przeciwnej do głównego kierunku wiatru i w odpowiedniej odległości od bryły korzeniowej. Lekko wbić podpórkę pod kątem 45° do podłoża, odgiąć drzewo w celu ochrony i jeszcze mocniej zamocować słupek. W razie potrzeby przyciąć słupek tak, aby wystawał maksymalnie na szerokość dłoni i przywiązać go.
Do których drzew? Duże drzewa z wysokim pniem i bryłami korzeniowymi, w przypadku których słupki nie mogą być umieszczone blisko pnia bez uszkodzenia bryły korzeniowej.
Jak? Najpierw należy zasadzić drzewo, a następnie umieścić słupki w trójkącie w odpowiedniej odległości od pnia. Połączyć wsporniki z listwami poprzecznymi i przywiązać je do drzewa.
